Po II wojnie światowej rolę placówki kulturalnej w Janowie Lubelskim spełniał drewniany, poniemiecki barak, w którym mieściło się Kino “Jutrzenka” i odbywały się imprezy kulturalne. Amatorski ruch artystyczny rozwijał się w Liceum Ogólnokształcącym. Dopiero 19 marca 1961 r. – czyli 45 lat ternu, nastąpiło otwarcie Powiatowego Domu Kultury, który zajął się organizację działalności kulturalnej w mieście i na terenie powiatu. Obiekt został ufundowany z kredytów Powiatowej rady Narodowej przy udziale dotacji Wojewódzkiego Komitetu Odbudowy Kraju i Stolicy w Lublinie. Tu znalazło siedzibę Kino “Jutrzenka”, Społeczne Ognisko Muzyczne i urządzono klubokawiarnię. Przystąpiono do organizacji zespołów artystycznych: tanecznego, muzycznego, wokalnego i teatralnego a także rozpoczęto gromadzenie strojów ludowych i teatralnych dla potrzeb zespołów własnych i terenowych oraz bibliotekę repertuarową. Systematycznie zaczęły koncertować Filharmonie Lubelska i Narodowa, Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie, Teatry Lalki i Aktora, zawodowe zespoły estradowe. Na stale rozpoczęto organizacje różnorodnych konkursów muzycznych i literackich.
Dom Kultury swoją działalność rozszerzył na teren gmin współtworząc wiejskie kluby kultury “Ruch” i “Rolnika”, organizując szkolenia specjalistyczne dla działaczy społecznych i nauczycieli (taniec, muzyka, teatr), kursokonferencje i szkolenia gospodarzy klubów. Najstarszymi zespołami działającymi w Domu Kultury były: Zespół taneczny “Janowiacy”, chór, zespoły wokalne, plastyczne, Klub Plastyka Amatora, Klub Seniora “Kwitnący Wrzos” (prowadził zespół wokalny i teatralny), koło recytatorskie, Amatorski Klub Filmowy “Profil” i kolo fotograficzne, filatelistyczne (było organizatorem kilku krajowych wystaw filatelistycznych), a także zespoły kultywujące folklor: kapele ludowe, śpiewacy, instrumentaliści, zespoły śpiewacze. Artyści ludowi uczestniczyli w wielu imprezach lokalnych, wojewódzkich i ogólnopolskich, gdzie otrzymując nagrody i wyróżnienia. Wielu z nich działa do chwili obecnej.
Na przestrzeni lat Dom Kultury zmieniał wielokrotnie swoją nazwę, obecna, czyli Janowski Ośrodek Kultury funkcjonuje od 1993 r. Janowski Odrodek Kultury prowadzi wielokierunkową działalność mającą na celu między innymi edukację dzieci i młodzieży, aktywizację różnych środowisk poprzez uczestnictwo w imprezach i zajęciach organizowanych w placówce. Jest organizatorem szeregu imprez o zasięgu środowiskowym, powiatowym jak i ogólnopolskim. Działalność nasza jest różnorodna, a świadczą o tym takie przedsięwzięcia:
Konkursy recytatorskie, literackie, teatralne: Konkurs Jednego Wiersza – organizowany od 1994 r, w którym uczestniczy młodzież od 15 roku życia i dorośli piszący wiersze. Konkurs ten miał zasięg powiatowy, w 2006 r. uczestniczyło także wielu poetów amatorów z województwa lubelskiego, Ogólnopolski Konkurs Recytatorski, Mały Konkurs Recytatorski, Jesienny Konkurs Recytatorski. Od kilku lat organizowany jest na szczeblu powiatowym Wojewódzki Przegląd Teatrów Dziecięcych i Młodzieżowych, w którym uczestniczy coraz większa ilość zespołów. Organizację tych konkursów zajmuje się instruktor Elżbieta Reszka.
Bardzo prężna działalność prowadzona jest w dziedzinie folkloru, animatorką tego ruch jest Lidia Tryka. Artyści reprezentujący Ziemie Janowską wielokrotnie zdobywali prestiżowe nagrody ogólnopolskie w Kazimierzu nad Wisłą, w Bukowsku, w Tarnogrodzie. Wielu spośród artystów ludowych jest laureatami nagrody im. Oskara Kolberga “Za zasługi dla kultury ludowej”.
Od wielu lat prowadzona jest edukacja plastyczna dla dzieci i młodzieży, którą prowadzą Marianna Kęcka i Leszek Waberski – instruktorzy plastycy. Dzieci pracują w kilu grupach wiekowych ucząc się rysunku, malarstwa i innych technik plastycznych. Prowadzone są także warsztaty plastyczne dla młodzieży gimnazjalnej i licealnej, gdzie istnieje możliwość zapoznania się z różnymi technikami malarskimi a także grafiką, rysunkiem i rzeźbą. Na zajęciach uczestniczy chętnie młodzież pragnąca studiować na ASP i Architekturze. W sali kameralnej Janowskiego Ośrodka Kultury kilka razy w roku prezentowane są różnorodne wystawy, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem zarówno uczniów janowskich szkół jak też mieszkańców naszego miasta. Prezentowane były między innymi:
- wystawa fotografii Piotra Zapieca z Janowa Lubelskiego pt. “Kulturowe dziedzictwo Europy El Camino de Santiago”
- “Listy z lasu” wystawa Pani Anny Waszczuk,
- wystawa fotografii “Jest takie miejsce” o wsi Momoty,
- rysunek i malarstwo braci Ściolnych,
- wystawa malarstwa olejnego Pani Urszuli Uklejewskiej,
- wystawa rysunku i akwareli Państwa Pieleszków z Puław
- malarstwo Pani Jadwigi Kukuły ze Stalowej Woli,
- akwarele Zoi Słobodian z Ukrainy,
- malarstwo Katarzyny i Leszka Waberskich
- wystawa haftu
W Janowskim Ośrodku Kultury dziala jętakZe zespoly muzyczne “Go Machine”, big band, wokalne “AXEL”, “DUECIK”, “DEMOLKI” i orkiestra dęta “Olek Orkiestra”, która koncertuje na wszystkich ważniejszych imprezach organizowanych przez nasza placówkę. Orkiestra wydala w 2006 r. płytę ze swoimi nagraniami.
Dobrze układa sie współpraca JOK z miejscowymi szkołami, których uczniowie i nauczyciele uczestniczą w organizowanych imprezach, wystawach a także warsztatach folklorystycznych, teatralnych, plastycznych. Szczególne zainteresowanie przejawia się warsztatami i folklorystycznymi, na których uczniowie zapoznają się z tradycjami naszych ojców , dziadów i pradziadów. Prezentowaliśmy m.in. tradycyjną wigilię, zwyczaje i obyczaje Świąt Wielkanocnych, prządki, tradycyjny taniec ludy, poezję ludową, wróżby andrzejkowe.
Zajmujemy się również sportem organizując Mistrzostwa Drużyn Podwórkowych w Piłkę Nożną, Mikołajkowy Turniej Old Boyów, turnieje szachowe o zasięgu ogólnopolskim, wojewódzkim i lokalnym, w których uczestniczył arcymistrz Ukrainy A. Maksymienko, mistrz międzynarodowy Zbigniew Księski, mistrz FIDE – Zbigniew Pyda. Organizujemy Grand Prix Województwa Lubelskiego w szachach (czerwiec) oraz Nocny Maraton Szachowy (wrzesień). Działa również szkółka szachowa gdzie można zapoznać się z tajnikami gry w szachy, ktorą prowadzi Pan Jan Swacha.
Janowski Ośrodek Kultury jest jednym z głównych organizatorów licznych imprez plenerowych odbywających się w Janowie Lubelskim:
- Jarmark Janowski
- Leśny Skarbiec (Dni Janowa)
- Lubelski Rajd Weteranów Szos
- Sobótki
- Festiwal Artystów Filmu i Telewizji “FART”
- Festiwal Kaszy “Gryczaki”
- Mistrzostwa Województwa Lubelskiego w Grzybobraniu
W 2005 r. Janowski Ośrodek Kultury otrzymał wyróżnienie za organizację Festiwalu Kaszy w konkursie Perełka Lubelszczyzny. “Dziennik Wschodni” w dodatku “Prestiż” ocenia najlepsze firmy w różnych kategoriach, JOK jako jedyna instytucja kultury w województwie lubelskim otrzymała wyróżnienie za organizację Festiwalu Filmowego “FART” i Festiwalu Kaszy.
